SAT>IP: Δορυφορική MultiScreen TV

Του Περικλή Παντολέων

 Με την τεχνολογία Sat>IP, η απευθείας διανομή δορυφορικού περιεχομένου σε οποιοδήποτε δίκτυο μπορεί να μεταφέρει πακέτα IP, σημαίνει μέγιστη διαθεσιμότητα καναλιών, όπου υπάρχει δίκτυο ενσύρματο ή WiFi, δηλαδή από μία απλή οικία, έως ένα κτιριακό συγκρότημα.

Το Sat>IP είναι ένα IP πρωτόκολλο το οποίο αναπτύχθηκε από κοινού από τις εταιρίες SES, BSkyB και Craftwork, με σκοπό τη λήψη και διανομή δορυφορικών σημάτων. Τα λαμβανόμενα σήματα DVB-S/S2 αποδιαμορφώνονται και μετατρέπονται απευθείας – χωρίς τη χρήση transcoding – σε IP σε κάποιον Sat>IP server. Η μετατροπή μπορεί να πραγματοποιείται στη κεραία – όπως συμβαίνει με τα IP-LNBs – αλλά και μετά τη κεραία, όπως με ένα κατάλληλο Sat>IP πολυδιακόπτη ή μετατροπέα. Επίσης, η εν λόγω μετατροπή είναι εφικτή και με κάποιον master δέκτη.
Με τη συγκεκριμένη τεχνολογία, μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε δίκτυο διανομής είναι ικανό να μεταφέρει πακέτα IP, είτε αυτό αποτελείται από καλώδια Ethernet, είτε μέσω powerline αντάπτορες, WiFi και οπτικών ινών.

Το άμεσο αποτέλεσμα της συγκεκριμένης ευελιξίας, είναι ότι η συσκευή λήψης μπορεί να είναι ένας δέκτης Sat>IP, μία τηλεόραση συμβατή με Sat>IP, ένας desktop υπολογιστής, ένας mediaplayer, καθώς και κινητές συσκευές όπως smartphones και tablets.

Επίσης, η διαθεσιμότητα των δορυφορικών καναλιών, ξεφεύγει από τα στενά όρια του δορυφορικού δέκτη και επεκτείνεται σε όλη την οικία, άμεσα και εύκολα χωρίς επιπλέον καλωδιώσεις, όπως συμβαίνει με την συμβατική διανομή Sat IF.

SAT>IP Alliance για περαιτέρω προώθηση

Αυτό που δεν υπήρχε μέχρι τώρα για την τεχνολογία Sat>IP, ήταν μία οργάνωση για την σοβαρή προώθησή της, κάτι που έγινε τελικά τον Απρίλιο. Στο NAB Show του Las Vegas, 6 μεγάλοι δορυφορικοί operators και κατασκευαστές, ανακοίνωσαν την ίδρυση του Sat>IP Alliance και πρόκειται για τους εξής: SES, HISPASAT, Panasonic, NAGRA, ALi Corporation και MaxLinear.
Η Sat>IP Alliance η οποία θα εγκατασταθεί σύντομα στο Λουξεμβούργο σαν μη κερδοσκοπικός οργανισμός, θα επιφορτιστεί με το έργο του συντονισμού στρατηγικών ενεργειών και της δημιουργίας ομάδων εργασίας, με στόχο την προώθηση της χρήσης του πρωτόκολλου Sat>IP στη βιομηχανία, την πιστοποίηση νέων συσκευών και την ανάπτυξη & βελτίωση του εν λόγω στάνταρντ.

Στα προηγούμενα χρόνια, περίπου 40 κατασκευαστές έχουν υποστηρίξει το Sat>IP, αναπτύσσοντας συμβατά προϊόντα. Πλέον, ο συνθήκες για τη δημιουργία του Sat>IP Alliance ωρίμασαν κι έτσι όλοι οι κατασκευαστές, δορυφορικοί operators, broadcasters και πάροχοι που επιθυμούν να αναμειχθούν στην ανάπτυξη και βελτίωση του στάνταρντ, θα μπορέσουν να το κάνουν ευκολότερα, συμβάλλοντας στην εξέλιξη της διανομής δορυφορικού περιεχομένου σε multiscreen οικοσυστήματα.

Και η Eutelsat στο Sat>IP

Ένα ιδιαίτερα ευχάριστο νέο, είναι ότι ιδιαίτερα πρόσφατα η Eutelsat, ανακοίνωσε ότι εισχωρεί στη Sat>IP Alliance σαν ιδρυτικό μέλος, με σκοπό την υποστήριξη της ανάπτυξης και της παγκόσμιας υιοθέτησης της συγκεκριμένης τεχνολογίας. Από το συγκεκριμένο γεγονός, αναμένουμε περαιτέρω διείσδυση της συγκεκριμένης τεχνολογίας, η οποία συμπληρώνει 1 χρόνο παρουσίας στη βιομηχανία της δορυφορικής λήψης και διανομής. Να αναφέρουμε ότι το SAT>IP στάνταρντ, δημοσιεύτηκε σαν ευρωπαϊκό στάνταρντ CENELEC EN 50585 μόλις το 2014.
Ο Michel Azibert, Deputy CEO and Chief Commercial and Development Officer της Eutelsat, δήλωσε: “Εισχωρώντας στην Sat>IP Alliance, κάνουμε ένα σημαντικό βήμα προς τη διευκόλυνση της λήψης δορυφορικών υπηρεσιών σε οποιαδήποτε οθόνη, που είναι ένας από τους κύριους στόχους αυτής της πρωτοβουλίας. Γενικός στόχος της Eutelsat, είναι να συμβάλει σε όλες τις πρωτοβουλίες που ενισχύουν το ρόλο του δορυφόρου στην διανομή περιεχομένου, προκειμένου να βοηθήσουμε τους πελάτες μας να αυξήσουν την εμπλοκή τους με το κοινό τους.”

Πλεονεκτήματα

Από τη στιγμή που ένα δορυφορικό σήμα, μετατραπεί σε IP, τα δορυφορικά προγράμματα μπορούν να διανεμηθούν όπως στην τυπική IPTV, δηλαδή μέσω οποιουδήποτε IP δικτύου και πιο συγκεκριμένα WiFi, powerline, ενσύρματο ethernet, οπτικές ίνες, πλαστικές ίνες, ομοαξονικό καλώδιο, συνεστραμμένα ζεύγη (xDSL), αλλά και τεχνολογίες ορατού φωτός.
Σε ένα SAT>IP περιβάλλον, οποιαδήποτε IP συσκευή γίνεται αυτόματα διαθέσιμη για δορυφορική λήψη, με την προϋπόθεση ύπαρξης κατάλληλου software. Έτσι, συσκευές όπως tablet, PC, laptop, smartphone, connected TV, κονσόλες παιχνιδιών, media players και δέκτες IP, μπορούν να λειτουργήσουν σαν δορυφορικοί δέκτες.
Τεχνολογία – πρωτόκολλα

Σε ένα περιβάλλον Sat>IP, οι τελικοί clients δεν χρειάζεται να διαθέτουν RF tuners και αποδιαμορφωτές, καθώς πλέον καθίστανται οντότητες σε δίκτυο IP. Οι Sat>IP clients επικοινωνούν με τους Sat>IP servers χρησιμοποιώντας το εν λόγω πρωτόκολλο, ενώ σε ένα δίκτυο μπορούν να υπάρχουν πολλοί servers, όπως και πολλοί clients.
Το Sat>IP βασίζεται ως ένα βαθμό σε υπάρχοντα internet πρωτόκολλα και συγκεκριμένα στα IP, UPnP, RTSP, HTTP, ενώ σχεδιάστηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί εύκολα να ενσωματώνεται σε περιβάλλοντα DLNA με αντίστοιχες συσκευές.

Το SAT>IP μπορεί να χρησιμοποιείται τόσο για ελεύθερο περιεχόμενο FTA,  όσο και για κωδικοποιημένο, ενώ μπορεί να λειτουργεί τόσο σε μία οικία, όσο και σε μεγάλα κτιριακά συγκροτήματα.

Τοπολογία δικτύου

Σε ένα Sat>IP δίκτυο, ένας client μπορεί να επικοινωνεί με διάφορα είδη servers, για έναν δορυφόρο με ένα tuner έως και πολλούς δορυφόρους με multi tuner, ενώ μπορεί να λειτουργεί σε μία απλή οικία, έως και σε μεγάλα κτιριακά συγκροτήματα.

Ο αριθμός των clients που μπορεί να υποστηριχθεί ταυτόχρονα εξαρτάται από την εκάστοτε υλοποίηση server, έτσι μεγάλοι servers μπορούν να εξυπηρετούν απεριόριστο αριθμό clients και να τρέχουν διασυνδεδεμένοι και παράλληλα σε ένα στο ίδιο δίκτυο.

Οι SAT>IP servers δεν απαιτούν κάποια παραμετροποίηση, διότι απλώς λαμβάνουν τα δορυφορικά σήματα από τα LNB και παρέχουν IP δεδομένα στην έξοδό τους, δηλαδή σε κάποια θύρα Ethernet, η οποία συνδέεται σε ένα switch.

Παρακάτω, θα περιγράψουμε τα βασικά είδη συστημάτων Sat>IP που χρησιμοποιούνται στη πράξη.

Λήψη με συμβατικό LNB και διανομή με IP αντάπτορα

Η συγκεκριμένη τοπολογία περιλαμβάνει ένα συμβατικό Quattro ή Quad LNB κι έναν IP πολυδιακόπτη κοντά στο LNB. Ο IP πολυδιακόπτης/αντάπτορας μετατρέπει τα σήματα Sat IF σε IP, ενώ δεν διαθέτει εσωτερικά κάποιον video decoder. Γενικά οι IP πολυδιακόπτες/αντάπτορες διαθέτουν πολλαπλά tuners, προκειμένου να εξυπηρετούν πολλούς clients.

Απευθείας διανομή με IP LNB

Η νεότερη εξέλιξη, περιλαμβάνει IP LNBs, τα οποία διαθέτουν θύρα Ethernet και τροφοδοτούνται με τη μέθοδο Power of Ethernet (PoE).

Σε αυτή τη περίπτωση δεν έχουμε ομοαξονικό καλώδιο καθόδου αλλά utp, ενώ το IP LNB λειτουργεί και σαν media server για το τοπικό δίκτυο.

Λήψη με συμβατικό LNB και διανομή με δέκτη Master

Ένας δέκτης master, λαμβάνει τα δορυφορικά προγράμματα μέσω συμβατικών εισόδων LNB και τα προωθεί σε έναν ή περισσότερους clients μέσω του οικιακού δικτύου IP.

Σαν clients μπορούν να λειτουργήσουν και συσκευές όπως PC, smartphones και tablets, με την εγκατάσταση κατάλληλου software ή mobile app. Ο δέκτης master μπορεί επίσης να παρέχει και τη δυνατότητα εγγραφής προγραμμάτων, στα οποία η προσπέλαση πραγματοποιείται εκ των υστέρων, όχι μέσω του πρωτόκολλου Sat>IP, αλλά του DLNA, καθώς το Sat>IP είναι πρωτόκολλο καθαρά για διανομή live περιεχομένου. Από τη στιγμή που θα εμπλακεί το DLNA, μπορεί να έχουμε – όπως είναι φυσικό – και transcoding σε άλλον codec με διαφορετικό bitrate και κατά συνέπεια αλλοίωση της ποιότητας εικόνας σε σχέση με την εκπεμπόμενη.

Κεντρικές εγκαταστάσεις με Sat>IP servers και πολυάριθμους clients

Το Sat>IP σαφώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε μεγάλες κεντρικές εγκαταστάσεις, όπως πχ σε κτιριακά συγκροτήματα, ξενοδοχεία, νοσοκομεία και άλλα. Σε τέτοιες εγκαταστάσεις, χρησιμοποιούνται πολλαπλοί servers, καθώς και IGMP snooping switches, τα οποία παρά το γεγονός ότι ένας client δεν «ανακοινώνει» τη παρουσία του ή την αποχώρησή του σε ένα δίκτυο, η «δραστηριότητα» του client ανιχνεύεται με τη βοήθεια ελέγχου RTSP και IGMP v3.

Hardware και Software Sat>IP

Στη διεθνή αγορά ήδη έχουν κυκλοφορήσει πολυάριθμα προϊόντα, τόσο σε hardware, όσο και σε software, ενώ θα σας αναφέρουμε μερικά ενδεικτικά, για τη πληρότητα του άρθρου.
Η devolo έχει κυκλοφορήσει το dlanTVSAT multituner, το οποίο μάλιστα σας είχαμε παρουσιάσει παλαιότερα. Το dLAN® TV Multituner αποτελείται από μία μονάδα διπλού δορυφορικού tuner (multituner) το οποίο λειτουργεί και σαν powerline adapter, έναν δέκτη με θύρα Ethernet και τηλεχειριστήριο, καθώς και έναν dLAN adapter, ωστόσο το σύστημα λειτουργεί σαν να έχουμε 2 dLAN adapters, μιας και ο ένας είναι ήδη ενσωματωμένος στο multituner.
H Johansson έχει κατασκευάσει το Sat>IP 9830, το οποίο διαθέτει 4 LNB εισόδους για Quattro ή Quad LNB, 4 trunk lines για επέκταση με οποιοδήποτε multiswitch ή επιπρόσθετες μονάδες 9830, ενώ έχουμε και 2 ethernet θύρες εξόδου, όπου η καθεμία εξυπηρετεί μέχρι 8 ανεξάρτητους χρήστες. Η μονάδα τροφοδοτείται μέσω Ethernet (Power over Ethernet).
Η Televes παρέχει το SAT IP 718001 server, αλλά και τον δέκτη 718010. Ο server επιτρέπει λήψη έως και 4 FTA transponders (DVB-S/S2, QPSK/8-PSK) και τα μετατρέπει σε ΙΡ σήμα για διανομή μέσω καλωδιακού ή ασύρματου LAN. Το 718001 είναι πλήρως συμβατό με QUAD, QUATTRO, UNIcable, Single (VL input) και Twin (VL and VH) LNB. Σε κάθε μονάδα server 718001 συνδέονται έως και 4 δέκτες ασύρματοι ή καλωδιακοί (Tablets, PCs,laptops, Smartphones, SAT-IP receiver 718010) για θέαση του επιλεγμένου τηλεοπτικού προγράμματος.
Ακόμη, η Triax παρέχει το TSS 400 SAT>IP Converter με επίσης 4 εισόδους LNB, θύρα Ethernet, USB, είσοδο τροφοδοσίας και διακόπτη με δυνατότητα εξυπηρέτησης 4 ανεξάρτητων χρηστών συγχρόνως. Κάθε 4 συνδεδεμένοι χρήστες, μπορούν να επιλέξουν τι θα δουν. Οι clients μπορούν να είναι δέκτες IP, ή tablet & smartphone μέσω WiFi. Χαρακτηριστικό επίσης προϊόν το iLNB της Inverto, το οποίο υποστηρίζει μέχρι 8 διαφορετικούς χρήστες, ελέγχεται μέσω web-based interface και αναβαθμίζεται online ή μέσω PC.
Εκτός από το hardware, διατίθεται και ευρεία γκάμα software, όπως πχ το πρόγραμμα DVB Viewer Lite for Windows, η εφαρμογή Elgato Sat>IP App για Android & iOS, η εφαρμογή SAT>IP Antenna Alignment Tool για κεντράρισμα κατόπτρου και πολλά άλλα.
Επίλογος

Το Sat>IP διανέμει δορυφορικά προγράμματα σε IP δίκτυα, με την μέγιστη ποιότητα εικόνας, χωρίς καμία παρέμβαση στο bit rate και με πλήρη διαφάνεια χωρίς transcoding, σε συσκευές IP. Ο στόχος της πρόσφατα ιδρυθείσας Sat>IP Alliance, είναι να γίνει το Sat>IP ένα διεθνές στάνταρντ, το οποίο θα χρησιμοποιείται στο δορυφορικό οικοσύστημα παγκοσμίως και θα είναι συμβατό μεταξύ κατασκευαστών και operators.